+(99862) 227-43-93
urganchsh5-m@umail.uz
Xorazm viloyati, Urganch shahri Istiqlol ko'chasi, 18-uy
Maqsadimiz So`lom bola – Sog`lom oilaning mevasi, sog`lom fikrli yuksak ma`naviyatli muallim ishonchi, farzandlariga qanot bergan yurt tayanchi. Zero, ezgu maqsadimiz: Yoshlarimizni hech kimning qo`liga bermaymiz! Ularni o`zimiz tarbiya qilamiz!
Yilning eng yaxshi o`qituvchisi faoli Quramboyev Baxrom Shomuratovich
Inson nafas oladigan va chiqaradigan havo tarkibi nimalardan iboratligini bilasizmi? Nafas oladigan havo hajmi foiz hisobida: 78,084 foiz azot, 20,947 foiz kislorod, 0,327 foiz karbonat angidrid gazidan iborat, nafas chiqarilganda esa azotning miqdori deyarli o`zgarmaydi, kislorod -15,8 foiz, karbonat angidrid esa 4 foizni tashkil qiladi. Bir marta nafas olinganda inson o`pkasiga kamida 0,5 litr havo tushadi. Bir minut davomida kishi 14 martagacha nafas oladi. Shunday qilib inson bir sutkada 10 ming litrga yaqin havo oladi. Endi esa, uyqudan oldin yotoqxonani qanday shamollatish lozimligini bilib olishingiz mumkin. Buning uchun xonaning hajmini hisoblab chiqishga to`g`ri keladi. Xonangizdagi havo o`z-o`zidan paydo bo`lib qolmaydi, balki tashqaridan - ko`chadan kiradi. Ko`chadagi havo odatda chang, zararli gaz va mikroorganizmlar bilan ifioslangan bo`ladi. Xonadagi havoni ovqat pishirish payti chiqadigan zararli moddalar ham bulg`aydi. Bundan tashqari o`zimiz va shuningdek, yoqimtoy uy hayvonlarimiz ham xona havosini turli mikroorganizmlar bilan ifloslantiradi. Shuning uchun biz nafas olayotgan havoni toza deb bo`lmaydi. Toza havodan nafas olish uchun nima qilish kerak? Bu juda oson! Deraza yoniga daraxt ekib qo`ying, u o`pkangizni ko`cha changidan va zararli gazlardan saqlaydi. Xonada gul parvarish qiling, ular karbonat angidridi va zararli mikroorganizmlarni yutib, xona havosini tozalaydi. Ko`cha va uyda tozalikka rioya qiling, chang paydo bo`lishiga qarshi kurashing. Shundagina siz nafas oladigan havo ancha toza bo`ladi.
Aforizmlar –falsafiy mushohadalarni ifodalashning deyarli eng qulay shaklidir.
L.N.Tolstoy
Ushbu mislolga e`tibor bering
Yerdan ko`rinadigan sayyoralarning eng yorqini Venera – Cho`lpondir. Cho`lponning kattaligi yerniki bilan bir xil, uning yuzasida ham toglar va sahrolar bor. Uning atmosferasi zaharli karbonat angidrid gazidan iborat. Ushbu gaz shu darajada zichki, o`ziga kelayotgan issiqlikni tutib qoladi va sayyora yuzasini juda qizitib yuboradi. Cho`lpon quyosh sistemasidagi sayeralarga qarama-qarshi yo`nalishda aylanadi. Buning ma`nosi shuki, quyosh u yerda g`arbdan chiqib, Sharqqa botadi.
Bir tentakka otasidan podsholik meros qolibdi. U tentak gap-so‘zda yo‘q ekan. Biror yig‘ilishda gapirmoqchi bo‘lsa, maza-bemaza gaplarni gapirib qo‘yar ekan. Bundan vazirlari ko‘p o‘sal bo‘lishar ekan. Ular bir kuni maslahat qilishib, podshoga shunday deyishibdi: — Taqsir, siz gap-so‘zga yo‘qsiz, doim yomon gaplarni gapirib qo‘yib, odamni o‘sal qilasiz. Endi shunday bo‘lsin, gapiradigan vaqtingizda bizning og‘zimizga qarab turing, gapingiz durust bo‘lsa, biz «him» deb qo‘yamiz, gapiraverasiz. Agar gaplaringiz yaxshi bo‘lmasa, kallamizni qimirlatib «yo‘q» deb qo‘yamiz, gapirmaysiz. Podsho: — Yo‘q bo‘lmaydi, agar unday qilsalaring, men bilan gaplashgan odamlar, «Bu podsho hech gap bilmas ekan, vazirlarining gapi bilan ish tutar ekan», deyishadi. Boshqa yo‘lini topinglar! — debdi. Shunda vazirlar: — Bo‘lmasa, siz taxtda o‘tirasiz, biz oyog‘ingizga ip bog‘lab, taxtning tagi bilan olib kelib ushlab o‘tiramiz. Durust gapirsangiz ishimiz bo‘lmaydi. Agar yomon gapirsangiz, sekin ipni tortib qo‘yamiz, — deyishibdi. Podsho bunga rozi bo‘libdi. Ertasiga vazirlaridan biri kelib: — Taqsir, bir-ikkita elchi keldi, — debdi. Podsho: — Ayt kirsin! — debdi. Ungacha podshoning oyog‘iga ip bog‘lab qo‘yishibdi. Elchilar ta’zim qilib kirib kelishibdi. Podsho: — Xo‘sh, nima xizmat bor? — deb so‘rabdi. Elchilar: — Taqsir, bizning podshohimiz «tinchlik bo‘lsin» deydilar. Bizni, borib shahanshoh bilan «mamlakatning tinchlik, omonligidan gaplashib kelinglar», deb yubordilar, — deyishibdi. Shunda podsho turib: —Ha… Sizlarning mamlakatlaringizdagi mol, otlar yo‘g‘on-yo‘g‘on tezaklaydimi yoki mayda-maydami? — deb so‘rabdi. Vazirlar ipni bir tortib qo‘yishibdi. Kelgan elchilar «bu podsho nimaga bunday dedi», deb hayron bo‘lib turishibdi. Shunda bosh vazir ipni tortibdi-da, o‘rnidan turib: — Ey, elchilar, agar mamlakatda tinchlik bo‘lsa, mol, otlar atrofga chiqib yaylovlarda durustroq o‘tlab, qorni ovqatga to‘ysa durustroq tezaklaydi. Agar mamlakat notinch bo‘lib tursa, shahardan tashqari chiqqan mollarni bosmachilar so‘yib yeb tursa, hech kim mol, otini tashqariga chiqarmay qo‘yadi. Unda mol, otlar ham tuzuk ovqat yemay, mayda-mayda tezaklaydi. Bizning podshomiz ko‘p dono odam bo‘ladilar. Sizlardan ot, mollarni qanday tezaklashini so‘rash orqali mamlakatingizning tinch-notinchligini bilmoqchilar,— deb arang to‘g‘rilabdi. Elchilar javob qilganlaridan so‘ng podsho yana: — Sizlarning yurtingizda xotinlar tez tug‘adimi? — deb so‘rabdi. Vazirlarning joni chiqib, ipni yana qattiqroq tortib qo‘yishibdi. Elchilar javob bermabdilar. Shunda-bosh vazir: — Taqsirlar, agar mamlakatda tinchlik bo‘lsa, hamma tinch bo‘ladi, xotinlar ham vaqtida tug‘averadi. Agar mamlakat notinch bo‘lsa, hamma tashvishda qolib, bola ham odamlarning ko‘ngliga sig‘may qoladi. Xotinlar ham kam bola tug‘adi, bizning podshomiz mamlakatingizning tinch, notinchligini shundan ham bilmoqchi bo‘ladilar, — desa, elchilar bunga ko‘p qoyil qolib: — Xotinlar ham to‘qqiz oyda bolalab turishibdi, taqsir! Shohlaring ko‘p seraql, dono odam ekanlar, — deyishsa, podsho turib: — He, mana bu ip tortarlar bo‘lmaganida, menda bunaqa gapdan juda ko‘p edi, — degan ekan.
